Giải pháp định vị chính xác DTALS đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống thiên tai, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp. Một ví dụ điển hình là cơn bão Yagi, đã gây ra lở đất nghiêm trọng tại thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, vào tháng 9 năm 2024. Nếu chúng ta có công nghệ cảnh báo tốt thị sự việc đau lòng như vậy sẽ không xảy ra.
Thực tế đã cho thấy, đáng sợ nhất của một cơn bão không phải là khi chúng đi qua mà những gì chúng để lại mới thực sự đáng sợ bởi:
- Lượng nước mưa ngấm xuống làm suy yếu cấu trúc địa chất.
- Hoàn lưu gây mưa lớn và lũ về.
Chúng ta nghĩ sao ở những chỗ có dấu hiệu nguy hiểm cao được giám sát chặt chẽ bởi công nghệ?
I. DỊCH CHUYỂN ĐỊA CHẤT TRƯỚC KHI THIÊN TAI XẢY RA
Sạt lở đất không phải là một hiện tượng đột ngột không có dấu hiệu báo trước. Thay vào đó, nó là kết quả của một quá trình tích tụ ứng suất và biến dạng trong lòng đất. Dấu hiệu này thường có thời gian kéo dài do mưa lớn, động đất hoặc do con người khai thác mực nước ngầm quá mức.
Khi sức chịu đựng của đất bị vượt quá, các khối đất đá bắt đầu mất đi sự ổn định và có xu hướng dịch chuyển. Ban đầu, những dịch chuyển này rất nhỏ, khó nhận thấy bằng mắt thường, chỉ vài milimet hoặc centimet mỗi ngày. Những dịch chuyển này nếu có sự hỗ trợ của công nghệ sẽ giúp chúng ta ứng phó kịp thời hạ chế tối đa thiệt hại do sạt lở gây ra.
Dấu Hiệu “Dịch Chuyển Ngầm” Của Đất
Để hình dung rõ hơn, hãy nghĩ về một sườn đồi sắp sạt lở như một khối đất đang bị nén hoặc kéo giãn từ từ.
Trước khi sạt lở xảy ra chúng thường có những dấu hiệu như sau:
- Vết nứt trên bề mặt đất: Đây là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất. Các vết nứt có thể xuất hiện trên mặt đường, tường nhà, hoặc ngay trên nền đất tự nhiên. Chúng thường có xu hướng mở rộng theo thời gian.
- Đất lún, sụt hoặc phồng lên: Một số khu vực có thể bị lún xuống bất thường, trong khi các khu vực khác lại phồng lên do sự dồn ép của khối đất bên trong.
- Cây cối bị nghiêng, đổ: Cây cối mọc trên sườn dốc có thể bắt đầu nghiêng ngả một cách bất thường, rễ cây bị kéo giãn hoặc lộ ra.
- Thay đổi dòng chảy nước: Do sự dịch chuyển địa chất bên trong làm thay đổi dòng nước ngầm hoặc sông suối.
- Công trình bị nứt, biến dạng: Nhà cửa, tường rào, cột điện, hoặc các công trình khác trên khu vực sườn dốc có thể xuất hiện vết nứt, cong vênh, hoặc bị xô lệch.
Tại thôn Làng Nủ, một trận lũ quét và sạt lở đất xảy ra vào sáng ngày 10/9/2024, vùi lấp toàn bộ 33 hộ dân với 168 người sinh sống. Nguyên nhân chính là địa hình đồi núi hiểm trở, độ dốc lớn, và nền địa chất yếu sau những trận mưa lớn. Đặc biệt, hoàn lưu bão sau khi cơn bão đi qua đã mang đến lượng mưa tích lũy cực lớn, làm bão hòa đất và kích hoạt sạt lở.
II. CÔNG NGHỆ LiDAR VÀ DTALS GIẢI PHÁP PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI
Công nghệ LiDAR sử dụng tia laser để quét và thu thập dữ liệu địa hình, tạo ra các mô hình 3D chi tiết với độ chính xác cao, những bản đồ này kết hợp với công nghệ định vị chính xác DTALS sẽ xác định chính xác vị trí địa hình với tọa độ chính xác cao.
Khi xác định được bản đồ theo từng tọa độ rồi, chúng ta có thể sử dụng drone kết hợp với công nghệ LiDar để quét địa hình và so sánh với địa hình gốc đã được lưu từ đó chúng ta sẽ biết được địa hình khu vực có bị đứt gãy hay dịch chuyển không từ đó có phương án hạn chế rủi ro nếu thiên tai xảy ra.
Ví dụ, trong trường hợp Làng Nủ, nếu hệ thống giám sát sử dụng LiDAR và DTALS được triển khai, các chuyên gia có thể đã phát hiện các thay đổi bất thường trong địa hình hoặc độ ẩm của đất sau những trận mưa lớn. Từ đó, cảnh báo kịp thời có thể được phát ra, giúp người dân sơ tán trước khi thảm họa xảy ra.
Vai trò của DTALS trong việc nâng cao hiệu quả giám sát
Như vậy chúng ta thấy công nghệ định vị chính xác DTALS là hạ tầng không thể thiếu cho những công nghệ như LiDAR có nhiều tác dụng hơn thay vì chỉ đơn thuần giúp chúng ta biết được địa hình khu vực đó như thế nào.
Điều này đặc biệt quan trọng trong việc phòng chống thiên tai, bởi chỉ có sự chính xác chúng ta mới có thể đo được độ dịch chuyển địa chất từ đó dự đoán thiên tai có thể xảy ra hay không, còn khi chúng ta sử dụng công nghệ định vị bình thường với sai số hàng mét thì sự dịch chuyển địa chất là không thể xác định được.
III. CƠ HỘI KHỞI NGHIỆP CÙNG CÔNG NGHỆ ĐỊNH VỊ CHÍNH XÁC DTALS
Công nghệ số đòi hỏi kiến thức cao, tuy nhiên chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn so với lĩnh vực khác. Đặc biệt công nghệ định vị chính xác như DTALS là mới nếu chúng ta tận dụng cơ hội này sẽ có rất nhiều cơ hội khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao.
Điển hình như công nghệ đo vẽ và theo dõi địa hình địa chất
Cơ hội khởi nghiệp từ sự phổ biến của DTALS. Các doanh nghiệp có thể phát triển dịch vụ lập bản đồ 3D cho các khu vực dễ bị tổn thương hoặc cung cấp hệ thống giám sát thiên tai tích hợp dữ liệu từ DTALS và các cảm biến môi trường khác. Chẳng hạn, một công ty khởi nghiệp có thể tạo ra phần mềm cảnh báo toàn diện cho chính quyền địa phương, kết hợp dữ liệu định vị chính xác với thông tin thời tiết và địa chất.
Ngoài ra công nghệ định vị chính xác DTALS còn có tiềm năng ứng dụng trong các lĩnh vực như nông nghiệp chính xác, quản lý tài nguyên thiên nhiên, và xây dựng cơ sở hạ tầng, mở ra nhiều hướng kinh doanh mới. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội này, các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ và đào tạo nhân lực có kỹ năng trong phân tích dữ liệu không gian.
IV. KẾT LUẬN TIỀM NĂNG CÔNG NGHỆ ĐỊNH VỊ CHÍNH XÁC DTALS
Giải pháp định vị chính xác DTALS, khi kết hợp với công nghệ LiDAR, mang lại tiềm năng to lớn trong việc phòng chống thiên tai, đặc biệt là các nguy cơ sạt lở đất sau bão như trường hợp bão Yagi và thảm họa Làng Nủ. Việc áp dụng rộng rãi DTALS không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại mà còn mở ra cơ hội khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ.
Tiềm năng công nghệ này vẫn còn rất lớn, những bài tiếp theo chúng tôi sẽ giới thiệu việc ứng dụng công nghệ định vị chính xác DTALS vào nhiều mục đích khác và tiềm năng khởi nghiệp khác, quý Anh/ Chị có thể truy cập để đón đọc. Để tìm hiểu chi tiết về công nghệ DTALS xin vui lòng liên hệ 0981.85.85.99. Đại Thành rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.
