
Giai đoạn lúa bén rễ là giai đoạn nhạy cảm khi cây lúa bắt đầu làm quen môi trường sống mới không những vậy giai đoạn này sức đề kháng còn yếu nên cây lúa rất dễ bị tổn thương, đặc biệt vụ đông xuân 2025 dự đoán thời tiết sẽ rét muộn hơn mọi năm ảnh hưởng đến khả năng phục hồi và bén rễ cây lúa.
I. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG BÉN RỄ CÂY LÚA
Trong canh tác lúa, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến khả năng bén rễ, phục hồi sau khi cấy. Để chăm sóc cây lúa tốt hơn chúng ta nên tìm hiểu những yếu tố này ảnh hưởng đến quá trình chăm sóc, bén rễ như thế nào để có phương án chăm sóc hợp lý nhất.
1.1. Yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến khả năng bén rễ cây lúa
Các yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến khả năng bén rễ cây lúa bao gồm đất đai, nước, thời tiết cũng như các vi sinh vật có ích và sâu bệnh hại. Dưới đây chúng ta cùng nhau tìm hiểu chi tiết các yếu tố này ảnh hưởng đến cây trồng như thế nào.
a. Đất đai
Đất là môi trường sống của rễ vì vậy chúng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng bén rễ của cây lúa, cụ thể môi trường đất có 3 đặc điểm sau ảnh hưởng đến khả năng bén và phát triển của rễ:
- Độ tơi xốp và chất dinh dưỡng: đất tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng là điều kiện tốt để rễ lúa phát triển, những loại đất như đất sét hoặc đất cát sẽ gây khó khăn sự phát triển của rễ.
- Độ pH: pH ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, với cây lúa pH có khoảng từ 6-7 là phù hợp nhất để hấp thụ chất dinh dưỡng kích thích rễ cây phát triển.
- Độ ẩm: ẩm giúp rễ cây lúa phát triển, tuy nhiên nếu để ngập quá lâu khiến rễ thiếu oxy làm hạn chế quá trình phát triển của bộ rễ.
- Mầm mống bệnh: đất nơi ẩn náu các loại nấm gây bệnh ảnh hưởng đến sức đề kháng và bộ rễ cây lúa.

b. Nước
Nước giúp hòa tan chất dinh dưỡng, tạo điều kiện rễ cây lúa phát triển. Ngoài ra chúng ta cũng nên lưu ý nước phải sạch, không chứa chất độc hại cũng như các loại nấm, sinh vật gây bệnh bên trong nguồn nước.
c. Thời tiết
Đối với thời tiết có 2 yếu tố chính ảnh hưởng đến khả năng bén rễ của cây lúa đó là nhiệt độ và ánh sáng, những yếu tố này rất khó kiểm soát nên chúng ta đặc biệt lưu tâm đến vấn đề này khi chăm sóc lúa bén rễ.
- Nhiệt độ: nhiệt độ thích hợp nhất để cây lúa bén rễ là từ 25-300C, nếu dưới 15 độ chúng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng bén rễ cây lúa.
- Ánh sáng: ánh sáng giúp cây lúa quang hợp tốt, tạo năng lượng cho rễ cây lúa phát triển.
d. Sinh vật
Trong môi trường sống của cây lúa có 2 loại gồm sinh vật có hại và sinh vật có lợi:
- Có lợi: tạo điều kiện rễ cây phát triển cũng như tiêu diệt sinh vật có hại.
- Có hại: chúng làm giảm sức đề kháng và khả năng bén rễ của cây lúa.
1.2. Giống lúa
Giống lúa cũng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng bén rễ của cây lúa, những giống lúa có khả năng chống rét cũng như sức đề kháng tốt thường có khả năng bén rễ tốt hơn những giống khác, đặc biệt ở những giống lúa lai do đã chọn những điểm mạnh của giống lúa bố mẹ nên có bộ rễ phát triển tốt hơn lúa thuần.

Như giống lúa lai F1-GS55 của Đại Thành có bố mẹ từ Trung Quốc, địa phương có khí hậu lạnh hơn Việt Nam nên khả năng chống rét rất tốt giúp GS55 có khả năng bén rễ tốt hơn lúa thuần.
Chi tiết: Giống lúa lai F1-GS55
1.3. Kỹ thuật canh tác lúa
Kỹ thuật canh tác ảnh hưởng lớn đến khả năng bén rễ của lúa, dựa vào những yếu tố tự nhiên chúng ta sẽ có kỹ thuật chăm sóc lúa bén rễ phù hợp giúp cây lúa có điều kiện sinh trưởng và phát triển tốt nhất có thể, chi tiết sẽ được chúng tôi viết rõ ở phần “Kỹ thuật chăm sóc lúa bén rễ”.
II. KỸ THUẬT CHĂM SÓC LÚA BÉN RỄ
Từ những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng bén rễ của cây lúa chúng ta sẽ có kỹ thuật chăm sóc tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ phát triển.
2.1. Cải tạo đất
Từ ảnh hưởng của đất tới khả năng bén rễ cây lúa, khi cải tạo đất chúng ta phải quan tâm tới các vấn đề như: làm tơi xốp đất, căn bằng pH, khử trùng, cung cấp chất dinh dưỡng. Để đạt được những mục tiêu này cần thực hiện một số công việc như sau:
- Bón lót: cung cấp chất dinh dưỡng cho giai đoạn bén rễ, đặc biệt sử dụng phân bón hữu cơ giúp tăng độ xốp cho đất.
- Cân bằng pH: nếu đất quá chua có thể bón vôi để cân bằng độ pH trong đất.
- Khử trùng: nên thực hiện cày vỡ và phơi nắng giúp đất thoát khí và tiêu diệt sinh vật có hại, nếu vụ trước có mắc một số loại nấm thì có thể phun thuốc diệt nấm trước khi cấy lúa.
2.2. Điều tiết nước
Nước hòa tan chất dinh dưỡng, giúp cây lúa hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn và kích rễ phát triển, tuy nhiên bộ rễ cây lúa cũng cần oxy vì vậy trong quá trình chăm sóc cây lúa bén rễ chúng ta nên đan xen cho ngập nước và tháo cạn để tăng cường oxy cho bộ rễ phát triển.
Đặc biệt vụ đông xuân 2025 dự kiến có đợt rét kéo dài, khi các đợt rét xuất hiện chúng ta nên tháo cạn nước và duy trì độ ẩm để tránh rét làm ảnh hưởng đến khả năng bén rễ của cây lúa.
2.3. Thời tiết
Thời tiết là yếu tố rất khó kiểm soát, vì vậy khi canh tác chúng ta nên tuân thủ lịch gieo cấy cơ quan chuyên môn khuyến cáo, tránh gieo mạ và cấy giai đoạn rét đậm ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển và bén rễ cây lúa.
Nếu không may gặp điều kiện thời tiết lạnh và gió chúng ta cần thực hiện một số công việc như sau:
- Tháo cạn, giữ ẩm để hạn chế ảnh hưởng nhiệt độ tới khả năng bén rễ cây lúa.
- Quây nilon hạn chế gió cho lúa
2.4. Kỹ thuật gieo trồng
Để bộ rễ phát triển chúng ta không nên cấy quá dày, bởi cấy dày sẽ ảnh hưởng lớn đến quá trình phát triển bộ rễ do:
- Không gian chật hẹp cho rễ phát triển.
- Cạnh tranh chất dinh dưỡng.
- Khả năng quang hợp kém.
- Tạo môi trường sâu bệnh hại phát triển.
2.5. Bón thúc giai đoạn lúa bén rễ
Sau khi cấy được từ 5 đến 7 ngày chúng ta nên bón thúc cho cây lúa (khoảng 20 đến 25 kg/sào bắc bộ), tùy theo tình trạng của cây lúa mà chúng ta ưu tiên từng loại phân bón khác nhau, cụ thể:
- Đạm: Tăng cường sự phát triển cho thân, lá và bộ rễ.
- Phân lân: Giúp tăng cường khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng cho cây lúa.
- Phân kali: Tăng cường khả năng chống chịu cho cây lúa

2.6. Phòng trừ sâu bệnh
Chúng ta phải thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe cây lúa, khi phát hiện có dấu hiệu của sâu bệnh cần nhanh chóng có biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại, đặc biệt sâu bệnh hại lúa thường cho chu kỳ ngắn, thời gian phun thuốc hiệu quả thường chỉ có từ 1 đến 3 ngày vì vậy khi Anh/ Chị có diện tích canh tác lớn nên sử dụng máy bay nông nghiệp để kịp thời phòng trừ hạn chế tối đa tổn thương cây lúa, khi sử dụng drone nông nghiệp mang lại một số giá trị như:
- Kịp thời phòng trừ sâu bệnh.
- Tiết kiệm thuốc và phân bón từ 10 đến 20%.
- Bảo vệ sức khỏe người phun thuốc do không phải làm việc môi trường độc hại.
- …
Để tìm hiểu các giải pháp nông nghiệp thông minh như những giống lúa có khả năng chống chịu bén rễ tốt cũng như thiết bị công nghệ cao như máy bay nông nghiệp, san phẳng mặt đất vệ tinh,…, xin vui lòng liên hệ 0981.85.85.99. Chúng tôi rất vui nhận được phản hồi từ quý Anh/Chị.