
Gieo sạ là kỹ thuật canh tác phổ biến đặc biệt ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long với diện tích canh tác rộng lớn, phương pháp này có ưu điểm thời gian sinh trưởng ngắn, tiết kiệm nhân lực tuy nhiên chúng lại có bộ rễ nông, cỏ dại phát triển nên cần kỹ thuật chăm sóc khác với phương pháp cấy lúa truyền thống.
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI CHĂM SÓC LÚA GIEO SẠ
Điểm khác lớn nhất phương pháp gieo sạ và cấy truyền thống đó chính là mật độ và khả năng chống chịu với môi trường, đây là hai yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chăm sóc lúa sạ so với lúa cấy, cụ thể:
1.1. Mật độ trồng lúa gieo sạ
Sạ lúa chúng ta có nhiều phương pháp khác nhau từ gieo sạ thủ công bằng tay, sử dụng máy nông cụ cho tới những thiết bị hiện đại như máy bay nông nghiệp, mỗi phương pháp đều có sự đồng đều khác nhau, đặc biệt phương sạ thủ công bằng tay mật độ chỗ dày, chỗ thưa phổ biến, đặc biệt chỗ dày ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và chất lượng sau này, cụ thể:
- Giảm khả năng quang hợp do thiếu sáng.
- Cạnh tranh chất dinh dưỡng với nhau
- Môi trường sâu bệnh phát triển.

Còn khi sử dụng máy nông cụ hay máy bay sạ giống chúng ta có mật độ đều hơn tuy nhiên do thời gian đầu cây lúa có khả năng chống chịu thời tiết kém nếu chăm sóc lúa gieo sạ không tốt sẽ làm nhiều cây bị chết, đặc biệt chỗ trũng nên vẫn có thể xảy ra hiện tượng cây lúa không đều.
1.2. Khả năng chống chịu ban đầu
Với phương pháp cấy lúa, khi chúng ta mang cây mạ ra đồng thì cây mạ đã khá lớn, lá mạ đã vươn cao và có bộ rễ phát triển, không những vậy chúng được cắm sâu xuống đất nên khả năng bám đất rất tốt, còn lúa sạ sẽ có đặc điểm như sau:
- Đưa ra đồng khi giống mới nảy mầm, chưa có khả năng bám đất.
- Chưa có lá nên khả năng chống ngập rất kém.
- Vẫn ở dạng hạt thóc nảy mầm rất dễ bị ốc, chuột và sâu bệnh tấn công
Như vậy chúng ta thấy khả năng chống chịu ban đầu của lúa gieo sạ là rất kém vì vậy trong quá trình chăm sóc lúa gieo sạ chúng ta đặc biệt quan tâm tới khả năng chống chịu của cây lúa.
Chi tiết: Kỹ thuật gieo sạ lúa
II KỸ THUẬT CHĂM SÓC LÚA GIEO SẠ
Cũng giống như chăm sóc lúa cấy, chăm sóc lúa gieo sạ chúng ta cũng cần quan tâm tới một số vấn đề liên quan đến: mật độ trồng, điều tiết nước, bón phân và sâu bệnh, dưới đây chúng ta cùng nhau tìm hiểu chi tiết những nội dung trên ảnh hưởng như thế nào và chúng ta phải làm gì để cây lúa phát triển tốt cho năng suất cao.

2.1. Mật độ trồng lúa
Một độ trồng là một trong những yếu tố khác biệt cần quan tâm khi chăm sóc lúa sạ, đặc biệt khi gieo sạ bằng tay cây lúa có mật độ không đều chỗ dày, chỗ thưa ảnh lớn đến năng suất và chất lượng cây lúa sau này, còn khi sử dụng máy bay nông nghiệp hay máy nông cụ có mật độ đều hơn nhưng chúng ta vẫn phải quan tâm tới vấn đề này.
Khi cây lúa sạ được khoảng 18 đến 22 ngày tuổi có từ 3 đến 4 lá, chúng ta nên thăm đồng kiểm tra xem mật độ cây lúa có đều không, nếu không đều ta có thể nhổ từ chỗ dày và dặm vào chỗ thưa.
Lưu ý không nên nhổ dặm quá sớm hoặc quá muộn bởi nhổ dặm quá sớm cây lúa chưa có đủ sức khỏe để làm quen môi trường mới còn quá muộn ảnh hưởng đến rễ sẽ làm cây lúa chậm phát triển hơn so với mật độ chung.
2.2. Điều tiết nước cho lúa sạ
Điều tiết nước là khâu vô cùng quan trọng trong kỹ thuật chăm sóc lúa gieo sạ, ngoài cung cấp nước cho cây lúa chúng còn có nhiệm vụ:
- Tạo độ ẩm: giai đoạn đầu nảy mầm, tuy không chịu được ngập nhưng đất cần ẩm để cây lúa phát triển.
- Hạn chế cỏ dại: đất ẩm là môi trường thuận lợi cỏ dại phát triển, tuy nhiên khi ngập nước sẽ hạn chế cỏ dại phát triển.
- Chất dinh dưỡng: nước giúp hòa tan và vận chuyển chất dinh dưỡng đến các thành phần cây lúa.
- Điều hòa nhiệt độ: đặc biệt thời tiết nóng nực nước giúp giảm nhiệt cho cây lúa.
- Sâu bệnh: môi trường ẩm ướt là điều kiện lý tưởng sâu bệnh phát triển, tùy theo giai đoạn chúng ta điều tiết nước hạn chế môi trường sâu bệnh phát triển.
- Kích rễ: rễ lúa cần oxy để hô hấp, nếu để ngập quá lâu lượng oxy trong nước không đủ chúng ta rải rút cạn nước để cung cấp oxy cho bộ rễ phát triển
- Ngộ độc hữu cơ: khi tháo nước sẽ rửa trôi chất độc hại trong quá trình phân hủy hữu cơ.
- Kiểm soát đẻ nhánh: nước nông là điều kiện lý tưởng cây lúa đẻ nhánh, nước cạn hoặc sâu hạn chế cây lúa đẻ nhánh.

Trong quá trình điều tiết nước, mặt ruộng được làm phẳng vô cùng quan trọng, nó giúp quá trình điều tiết đồng đều tất cả mọi nơi, đặc biệt ở môi trường gieo sạ giai đoạn đầu khả năng chống chịu kém và cỏ dại cũng như ốc rất phát triển, khi canh tác trên diện tích lớn công việc làm phẳng bằng mắt thường rất khó khăn.
Để giải quyết những khó khăn khâu làm phẳng mặt đất, chúng tôi có công nghệ trang phẳng đất vệ tinh ruộng nước GP3000. Nhờ hệ thống định vị chính xác DTALS kết hợp với cơ chế tự động nâng hạ giúp mặt ruộng được làm phẳng gần như tuyệt đối.
Khi điều tiết nước cho cây lúa sạ chúng ta chia thành 3 giai đoạn là giai đoạn cây lúa trước 1 tuần tuổi, từ 1 tuần đến 25 ngày tuổi, giai đoạn đẻ nhánh, giai đoạn làm đòng và trổ bông.
a. Giai đoạn cây lúa từ 0-7 ngày tuổi
- Mục tiêu: giữ ẩm cho cây lúa nảy mầm.
- Kỹ thuật: giữ ẩm cho đất, sau 2-3 ngày cho nước từ từ nhưng không được cao hơn mầm lúa.
b. Giai đoạn cây con 7- 25 ngày tuổi
- Mục tiêu: tạo điều kiện lúa phát triển và đẻ nhánh.
- Kỹ thuật: giữ nước nông từ 5-10 cm để cây lúa dễ hấp thụ chất dinh dưỡng. Có thể áp dụng phương pháp “ướt-khô xen kẽ”.
c. Giai đoạn đẻ nhánh rộ 24-45 ngày tuổi
- Mục tiêu: thúc đẩy đẻ nhánh và tạo tiền đề cho cây lúa chuẩn bị làm đòng.
- Kỹ thuật: nên duy trì mực nước từ 5-10cm. Tuy nhiên có thể tháo cạn từ 3-5 ngày để hạn chế đẻ nhánh vô hiệu.
d. Giai đoạn làm đòng- trổ bông- chín (từ 45 ngày tuổi đến thu hoạch)
- Mục tiêu: đảm bảo nước cho quá trình sinh sản và tích lũy chất dinh dưỡng.
- Kỹ thuật: giai đoạn làm đòng, trổ bông giữ nước ở mức 5-10 cm. Trước khi thu hoạch từ 7 đến 10 ngày sẽ rút cạn nước.
Như vậy khi chăm sóc lúa gieo sạ có sự khác biệt nhất với lúa cấy là giai đoạn đầu chỉ giữ ẩm với lượng nước thấp do khả năng chống chịu giai đoạn này rất kém.
2.3. Bón phân cho cây lúa gieo sạ
Phân bón là nguồn sống của cây lúa, nếu bón đúng cách chúng không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng mà còn điều tiết hạn chế sâu bệnh cũng như khả năng chống chịu cho cây lúa.
Hiện nay xu hướng sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh dần trở nên phổ biến, khi sử dụng chúng ta cũng giảm lượng phân bón vô cơ vì vậy liều lượng cụ thể từng giai đoạn chúng ta nên tham khảo cụ thể từng loại phân bón.
Nói về bón phân lúa gieo sạ ta chia thành 4 đợt (1 lần bón lót và 3 lần bón thúc), với mục đích như sau:
a. bón lót
- Thời gian: bón thúc trước khi sạ lúa từ 2- 3 ngày.
- Mục đích: cung cấp chất dinh dưỡng cho cây lúa non phát triển.
- Kỹ thuật: cung cấp phân hữu cơ giúp cải tạo và chất dinh dưỡng cho lúa, phân lân giúp rễ phát triển và một chút phân ure.
b. Bón thúc lần 1
- Thời gian: sau 7 đến 10 ngày sau sạ lúa.
- Mục đích: thúc đẩy để nhánh sớm và cây khỏe
- Kỹ thuật: chủ yếu bón Urê và phân kali, nếu đất nghèo ta có thể bón thêm phân lân.
c. Bón thúc lần 2
- Thời gian: từ 18 đến 25 ngày sau sạ
- Mục đích: Thúc đẩy đẻ nhánh cho lúa
- Kỹ thuật: giai đoạn này tập trung bón phân Urê và phân Kali
d. Bón thúc lần 3:
- Thời gian: từ 40 đến 45 ngày sau sạ.
- Mục đích: cung cấp chất dinh dưỡng cho quá trình trỗ bông và hình thành hạt.
- Kỹ thuật: tập trung phân kali và phân bón khác nếu cảm giác cây lúa còn thiếu.
Như vậy kỹ thuật chăm sóc lúa gieo sạ khâu bón phân cũng gần giống như bón phân cho lúa cấy truyền thống.
2.4. Sâu bệnh
Để hạn chế sâu bệnh cây lúa, chúng ta sẽ phải kiểm tra tình trạng sức khỏe cây lúa thường xuyên đồng thời tạo điều kiện bất thuận cây lúa phát triển cụ thể công việc như sau:

a. phòng bệnh cho cây lúa
Để hạn chế sâu bệnh cho cây lúa chúng ta có thể thực hiện một số công việc như sau:
- Giống lúa: chọn giống lúa có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, đặc biệt lúa lai bao giờ cũng chống chịu tốt hơn lúa thuần như giống lúa GS55 nhờ bộ rễ tốt, thân cứng giúp chúng chống chịu sâu bệnh rất tốt.
- Hạn chế môi trường sâu bệnh: tạo môi trường bất thuận sâu bệnh phát triển như lúa quá dày, làm đất tốt tiêu diệt mầm bệnh tồn tại trong đất, không để cây lúa quá tốt,…,
b. Diệt trừ sâu bệnh
Khi phát hiện sâu bệnh chúng ta phải chọn thời điểm phun thuốc phù hợp nhất và phải kịp thời vì chu kỳ phát triển sâu bệnh rất ngắn.
Chi tiết: kỹ thuật phun thuốc trừ sâu bệnh
Với xu hướng tích tụ ruộng đất khi chăm sóc lúa sạ chúng ta nên sử dụng máy bay phun thuốc lúa bởi với diện tích lớn chỉ có drone nông nghiệp mới có thể kịp thời tiêu diệt sâu bệnh trong thời gian ngắn.
Để tìm hiểu về giống lúa có khả năng chống chịu tốt cũng như công nghệ giúp chăm sóc lúa gieo sạ tốt hơn xin vui lòng liên hệ 0981.85.85.99. Chúng tôi rất vui nhận được phản hồi từ quý Anh/Chị.