Đất Feralit hay còn được gọi là đất đỏ vàng, đây là loại đất chiếm tới 65% diện tích đất ở Việt Nam. Hình thành trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm với quá trình feralit hóa mạnh mẽ. Được biết đến là loại đất cho cây lâu năm, tuy nhiên ở các khu vực có nguồn nước việc kết hợp canh tác lúa và làm du lịch là ý tưởng tuyệt vời. Với loại đất này chúng ta chỉ cần tập trung cải tạo đất, xây dựng hồ chứa điều tiết nước là hoàn toàn có thể canh tác lúa nước trên đất Feralit.
1. Đất Feralit Là Gì? Có Trồng Được Lúa Không?
1.1. Đặc điểm của đất Feralit
Đất Feralit là nhóm đất có màu đỏ hoặc đỏ vàng, do tích tụ các oxit sắt (Fe) và nhôm (Al). Đây là loại đất được hình thành trên các vùng đồi núi thấp và trung du.
- Tính chất hóa học: Đất thường chua (pH thấp), nghèo mùn và các chất dinh dưỡng cơ bản (Đạm, Lân, Kali) do quá trình rửa trôi mạnh mẽ. Độ bão hòa bazơ thấp.
- Tính chất vật lý: Đất có lớp vỏ phong hóa dày, thoáng khí, dễ thoát nước (dễ bị khô hạn). Dễ bị xói mòn, rửa trôi và thoái hóa nếu không được bảo vệ.
1.2. Khả Năng Trồng Lúa Đất Feralit
Mặc dù đất Feralit không phải là loại đất lý tưởng cho cây lúa (vì lúa cần đất có khả năng giữ nước tốt), nhưng vẫn có thể canh tác được, đặc biệt là ở các khu vực đã được thủy lợi hóa hoặc các thung lũng có khả năng giữ ẩm (khu vực này có tầng đất canh tác thấp hơn nên khả năng giữ nước tốt hơn). Tuy nhiên, việc trồng lúa trên đất Feralit đòi hỏi phải cải tạo đất mạnh mẽ và chọn giống lúa có khả năng chịu đựng điều kiện đất đai khắc nghiệt.
2. Đặc Tính Giống Lúa Phù Hợp Với Đất Feralit
Để sinh trưởng tốt trên đất Feralit chua, nghèo dinh dưỡng và dễ thoát nước, giống lúa cần có những đặc tính sau:
- Khả năng chống chịu pH thấp: Có khả năng chịu chua hoặc phèn (đối với loại đất Feralit có xu hướng phèn hóa) để cây có thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Bộ rễ khỏe: Giúp cây bám chắc vào đất, chống đổ ngã và tăng khả năng hút nước, dinh dưỡng trong điều kiện đất đai nghèo nàn, dễ khô hạn.
- Chống chịu sâu bệnh tốt: Khả năng kháng đạo ôn, rầy nâu và các bệnh hại khác, bởi điều kiện đất đai kém phì nhiêu thường làm cây suy yếu và dễ mẫn cảm với sâu bệnh.
- Thân cứng, chống đổ ngã: Đảm bảo ổn định, đặc biệt ở vùng đồi dốc.
- Thời gian sinh trưởng trung bình hoặc ngắn: Giúp né tránh điều kiện khí hậu bất lợi (như hạn hán cuối vụ) và phù hợp với mô hình luân canh, tăng vụ.
3. Ví dụ về giống lúa phù hợp: GS55
Giống lúa lai F1 GS55 là một ví dụ điển hình cho những giống lúa có thể thích nghi tốt ở vùng đất khó khăn như miền núi, trung du – nơi có nhiều đất Feralit.
- Bộ rễ khỏe: Giúp cây lúa hấp thu dinh dưỡng và nước tốt, vượt qua điều kiện đất đai nghèo dinh dưỡng, chua.
- Thân cứng, chống đổ: Đảm bảo cây ổn định, đặc biệt khi gặp mưa bão hoặc trồng ở đất dốc.
- Năng suất cao: Giúp đảm bảo hiệu quả kinh tế cho người nông dân.
- Khả năng thích ứng rộng: Giúp cây sinh trưởng tốt trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau.
4. Biện Pháp Cải Tạo Đất Feralit Trồng Lúa
Để biến đất Feralit thành đất trồng lúa năng suất, cần áp dụng tổng hợp các biện pháp cải tạo sau:
| Biện pháp | Mục đích | Cách thực hiện cơ bản |
| Bón vôi | Giảm độ chua (tăng pH), khử độc nhôm và sắt di động, bổ sung Canxi. | Bón vôi nông nghiệp (vôi bột) vào đầu vụ, trước khi làm đất. Lượng bón tùy thuộc vào độ pH đất. |
| Bổ sung chất hữu cơ | Tăng hàm lượng mùn, cải tạo cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và dinh dưỡng. | Sử dụng phân chuồng hoai mục, phân xanh (cây họ đậu), phân hữu cơ vi sinh (Biosoy VMH03) hoặc cày vùi rơm rạ kết hợp chế phẩm sinh học. |
| Bón phân cân đối | Cung cấp dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là lân và kali. | Ưu tiên dùng các loại phân Lân nung chảy (ít chua), phân đạm Ure (tránh đạm Sunphat). Kết hợp phân hữu cơ với phân hóa học một cách hợp lý. |
| Kỹ thuật canh tác và thủy lợi | Chống xói mòn, rửa trôi và giữ ẩm cho đất. | Áp dụng kỹ thuật canh tác bậc thang (vùng dốc), luân canh cây trồng (xen kẽ cây họ đậu), và xây dựng hệ thống tưới tiêu hợp lý để giữ mực nước ổn định cho ruộng lúa. |
Việc kiên trì áp dụng các biện pháp cải tạo và chọn đúng giống lúa chịu đựng sẽ giúp bà con nông dân khai thác hiệu quả tiềm năng của đất Feralit, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và tăng thu nhập.
Đặc biệt những vùng du lịch như Sapa, nơi có nền du lịch phát triển kết hợp với với những cánh đồng vàng trĩu hạt, nó không chỉ đảm bảo an ninh lương thực cho địa phương mà còn góp phần phát triển du lịch, quảng bá nền văn minh lúa nước đã có hàng nghìn năm tới bạn bè Thế Giới.
Để tìm hiểu giống lúa có khả năng chống chịu sâu bệnh, khô và rét như GS55 xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 Chúng tôi rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.
