Nông Nghiệp Tuần Hoàn- Một Số Mô Hình Điển Hình
Nông nghiệp tuần hoàn ở nước ta đã được thúc đẩy từ lâu, tuy nhiên do sự phát triển mạnh mẽ các sản phẩm vật tư nông nghiệp giúp quá trình sản xuất nông nghiệp thuận tiện hơn dẫn đến việc phương thức sản xuất bị lơ là.
Việt Nam được xem là một Quốc Gia có mặt tiền đẹp, diện tích không lớn nhưng lại có đường bờ biển dài. Tuy nhiên đây lại là một trong những nguyên nhân khiến nước ta trở thành một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu.
Để giải quyết vấn đề này Chính Phủ đã cam kết giảm phát thải dòng về không vào năm 2050. Nước ta đã bắt đầu có nhiều chính sách như hạn chế xe xăng, thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào trong sản xuất, riêng trong nông nghiệp Chính phủ cũng đã có nhiều chủ trương như hỗ trợ tới 50% (con số tùy địa phương) khi bà con mua sắm thiết bị công nghệ, tiếp tục miễn thuế đất, hỗ trợ tích tụ ruộng đất,…, và thúc đẩy các mô hình sản xuất giảm phát thải trong đó có mô hình “nông nghiệp tuần hoàn”.
1. Những Điều Cần Biết Về Nông Nghiệp Tuần Hoàn
1.1. Khái Niệm Nông Nghiệp Tuần Hoàn
Nông nghiệp tuần hoàn là mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, dựa trên nguyên tắc “tái sử dụng, tái chế và giảm thiểu chất thải”. Khác với nông nghiệp truyền thống tuyến tính (sản xuất → tiêu dùng → thải bỏ), nông nghiệp tuần hoàn tạo ra một vòng tuần hoàn khép kín, nơi phế phẩm từ một quy trình trở thành nguyên liệu đầu vào cho quy trình khác.
Ví dụ:
- Phân động vật và xác thực vật từ chăn nuôi → phân bón hữu cơ cho trồng trọt.
- Nước thải từ ao nuôi cá → xử lý để tưới tiêu cho cây trồng.
- Vỏ trấu, rơm rạ → nhiên liệu sinh học hoặc thức ăn chăn nuôi sau xử lý.
Mô hình này lấy cảm hứng từ hệ sinh thái tự nhiên, nơi không có chất thải mà mọi thứ đều được tái sử dụng hiệu quả.
1.2. Tầm quan trọng của nông nghiệp tuần hoàn
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên, nông nghiệp tuần hoàn không chỉ là xu hướng mà là giải pháp cấp thiết:
| Lợi ích | Tác động cụ thể |
| Bảo vệ môi trường | · Giảm 30-50% lượng khí thải CH₄, CO₂.
· Giảm ô nhiễm nguồn nước từ phân bón hóa học. |
| Tăng năng suất | · Tăng 20-30% hiệu quả sử dụng nước, phân bón.
· Đất đai màu mỡ hơn nhờ hữu cơ tự nhiên. |
| Giảm chi phí | · Tiết kiệm 40% chi phí phân bón, thuốc trừ sâu.
· Phế phẩm tạo nguồn thu nhập phụ. |
| An ninh lương thực | Đảm bảo sản xuất ổn định, thích ứng với hạn hán, ngập úng. |
| Phát triển kinh tế | Tạo việc làm xanh, sản phẩm giá trị cao (rau sạch, hữu cơ). |
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), áp dụng nông nghiệp tuần hoàn có thể giảm 50% lượng chất thải nông nghiệp toàn cầu vào năm 2050, đồng thời tăng thu nhập cho nông dân lên 25-35%.
1.3. Để phát triển nông nghiệp tuần hoàn cần những gì?
Phát triển mô hình này đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ giữa con người – công nghệ – chính sách. Có một vấn đề trong nông nghiệp tuần hoàn là chúng ta tận dụng nguyên liệu đầu ra, có nghĩa có nhiều công việc hơn trong khi nhân lực trong nông nghiệp ngày càng ít cho thấy công nghệ chính là yếu tố then chốt bởi chỉ có công nghệ mới có thể giải quyết vấn đề thiếu nhân sự trong nông nghiệp. Ví dụ như:
- Máy bay nông nghiệp có thể làm việc gấp hàng chục người trong việc phun thuốc và rải phân bón.
- Định vị chính xác DTALS giúp hoàn thiện mô hình giám sát và chăm sóc nông nghiệp tự động.
a. Yếu tố cần thiết
- Kiến thức và đào tạo: Nông dân cần được hướng dẫn về kỹ thuật ủ phân, aquaponics (nuôi trồng kết hợp), biogas.
- Công nghệ hỗ trợ: Hệ thống tưới nhỏ giọt, máy xử lý chất thải, cảm biến IoT theo dõi độ ẩm/đất.
- Hạ tầng: Khu xử lý chất thải tập trung, chuỗi cung ứng khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ.
- Vốn đầu tư: Hỗ trợ vay ưu đãi, quỹ xanh cho trang trại tuần hoàn.
b. Điều cần lưu ý
| Thách thức | Giải pháp |
| Chi phí ban đầu cao | Bắt đầu nhỏ lẻ (1-2 ha), hợp tác nhóm để chia sẻ công nghệ. |
| Thiếu kiến thức | Tham gia mô hình (dự án thí điểm) của địa phương, học hỏi kinh nghiệm. |
| Thị trường đầu ra | Xây dựng thương hiệu “sản phẩm tuần hoàn”, liên kết với siêu thị, xuất khẩu. |
| Rủi ro kỹ thuật | Theo dõi chặt chẽ (pH đất, chất lượng nước), đa dạng hóa cây trồng/chăn nuôi. |
Lời khuyên thực tế:
- Bắt đầu với mô hình đơn giản như “1 ao – 2 vụ – 3 cây” (ao cá + rau thủy canh + cây ăn quả).
- Hợp tác với hợp tác xã để chia sẻ chi phí và kiến thức.
2. Một Số Mô Hình Nông Nghiệp Tuần Hoàn
Dưới đây là một số mô hình điển hình nông nghiệp tuần hoàn điển hình mà chúng ta đã qua tâm.
2.1. Mô hình nông nghiệp tuần hoàn trong trồng mía
Như hệ thống trên chúng ta thấy, mía sau khi sản xuất rác thải (thân mía sau khi sản xuất) được ủ thành phân hoai mục sau đó quay trở lại bón cho cây mía vụ sau.
2.2. Mô Hình Sản Xuất Thịt, Sữa Tuần Hoàn Giảm Phát Thải
Từ mô hình trên chúng ta thấy một số đặc điểm như:
- Từ khâu chế biến thịt sữa, chất thải quay lại khâu chăn nuôi hoặc mang đi ủ hoai mục
- Rác thải cơ sở chăn nuôi cũng được chuyển sang hệ thống ủ phân hoai mục.
- Phân bón hữu cơ sau khi ủ hoai mục sẽ được chuyển sang làm thức ăn cho cây trồng
- Cây trồng này sẽ được chuyển sang làm thức ăn cho cơ sở chăn nuôi.
2.3. Mô Hình Nông Nghiệp Tuần Hoàn Trong Chăn Nuôi Vinamilk
Từ mô hình chăn nuôi của Vinamilk chúng ta thấy một số đặc điểm như sau:
- Từ rác thải phân bò sẽ được chuyển sang làm hệ thống biogas.
- Đầu ra của hệ thống biogas để đun nước nóng cho trang trại và bón cho đồng cỏ.
Để tìm hiểu các dòng sản phẩm thân thiện môi trường như phân bón hữu cơ vi sinh, máy bay nông nghiệp, sóng định vị chính xác DTALS xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 Chúng tôi rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.
